128

U

niversidad

 r

afael

 l

andívar

v

icerrectoría

 

de

 i

nvestigación

 

y

 P

royección

Revista Eutopía, año 1, núm. 1, enero-junio 2016, pp. 121-131

kem nisamajix pa kïy tinamït. Ixoqi’ chuqa’ achi’a’ q’ij q’ij ninimar ketamab’äl pa 
ruwi’ ri rusamajixik ri kem, jeb’ël rukotz’ijal nikiya’ chupan ri kikem, nikisamajij 
kemon tziyäq kichin ixoqi’ chuqa’ kichin achi’a’ pa jalajöj tinamït, richin rukotz’ijal 
ri kem nikikusaj ri rukotz’ijal ruwach’ulew.

Ri samajib’äl richin nisamajix jun kem ja ri ruch’at richin nitz’ukutej jun k’aslemal, 
ri jun ixöq chuqa’ nuya k’aslemal chupan ri jun kem.

Ri jujun rub’eyal runuk’ik ri rusamajixik jun kem ruk’wan nab’ey rupalib’al, re’ 
junan rik’in ri rutz’ukik ri k’aslemal chuqa’ ruximon ri’ rik’in ri runuk’ik ri 
jalajöj rub’onil b’ätz’ richin nuya’ ruk’aslen ri jun k’ak’a kem. Ri ralaxik re jun 
k’ak’a k’aslemal re’ junan rik’in ri runuk’ik ri q’i’n nib’an richin ntel jun kem. Ri 
jujun b’ätz’ ri nib’e chupan jun q’i’n nuya ruk’aslen achi’el ri niya’on qak’aslen pa 
qach’akul. Ja ri ixoq niya’on ruk’aslen jun q’i’n, k’a ri nich’on rik’in, nuya’ chi re ri 
nik’atzin chi re richin ntok jun kem. Jun kem nik’atzin ruwa’in, k’o k’a ri’ nuna’ tew, 
k’atän k’in k’a b’a ntok ruyab’il ruma k’o man utz ta nub’än chi re. Rusamajixik 
jun kem ruk’wan k’aslen, ri kem nuya’ k’aslen, ri ajkem nich’on rik’in ri k’aslemal.

Q’inob’äl rub’i’ akuchi’ ninuk’ ri q’i’n richin ntel jun kem, chupan re’ nitz’ukutäj jun 
kemon tziyäq junan rik’in ralaxik jun k’ak’a k’aslemal.

Taq nuk’un chik ri q’i’n  nixim chuwäch ri yuqu’, re’ jun kolo’ ruk’wan ri molaj che’ 
richin ri kem.  Re’ nik’atzin richin nuxim ri’ ri kem rik’in ri kaj chuqa’ ruwach’ulew, 
akuchi’ nutik ri k’ak’a ruk’aslemal.

Kib’i’ ri molaj che’ richin ri kem chuqa’ kiq’ajarik pa kaqchikel.

Molaj che’, ri nikusäx richin nisamajix jun kemon tziyäq.

Ri q’inob’äl: chupan re’ ninuk’ ri q’i’n, rub’ini’an rute’ ri kem, ja re ruch’akul ri 
kemonik.

Ri b’ätz’: ronojel ruwäch ri b’ätz’ ruk’wan ri q’i’n achi’el ri rupach’un ri’ ri e k’o pa 
qach’akul.

Ri k’an: achi’el ri qamuxu’x, ri kem ruximon ri’ rik’in ri jujun molaj che’ richin 
ruchapon ri’.